زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

جون غلام ابوذر غفاری (مقتل‌جامع‌سیدالشهدا)





جون یا حوی، غلام آزادشده ابوذر غفاری، یکی از شهدای کربلا بود که بعد از شهادت زهیر بن قین، یا حبیب بن مظاهر، به شهادت رسید.


۱ - شهادت جون



بلاذری، مبارزه و شهادت جوان (حوی) (در انساب الاشراف بلاذری، و کتاب الفتوح ابن اعثم، و تاریخ الامم والملوک طبری، «حوی» ذکر شده است. ولی در مقاتل الطالبیین ابوالفرج اصفهانی، رجال طوسی، الملهوف علی قتلی الطفوف سید بن طاووس، مقتل الحسین خوارزمی، مثیرالاحزان ابن نما. و رجال ابن داود،
[۱۰] ابن داود حلی، حسن بن علی، رجال ابن داود، ص۶۷.
جون» آمده است. اما شیخ مفید نام او را جوین» نوشته است، و ابن شهرآشوب «جوین بن ابی مالک» ثبت کرده است. این در حالی است که فضیل بن زبیر و شیخ طوسی، جوین بن مالک را غیر از جون غلام ابوذر دانسته‌اند.) را بعد از ذکر شهادت زهیر بن قین، و ابن اعثم کوفی پس از حبیب بن مظاهر، ذکر کرده است.

۲ - رجزهای جون



بلاذری می‌گوید: حوی (جون) غلام آزادشده ابوذر، پیشاپیش امام حسین (علیه‌السّلام) با دشمنان می‌جنگید و چنین رجز می‌خواند:
کیف تری الفجّار ضرب الاسود•• • بالسیف صلتاً عن بنی محمّد
اذب عنهم باللسان والید•• • ارجوا به الجنة یوم المورد
(ابن اعثم در کتاب الفتوح و خوارزمی در مقتل الحسین این رجز را مفصل تر و در سه بیت و با‌ اندکی تفاوت نقل کرده‌اند.)
«بدکاران چگونه می‌بینند ضربت این سیاه را با شمشیری که در راه فرزندان محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) کشیده شده است. من با دست و زبان از آنان حمایت می‌کنم و با این کار، امید بهشت در روز ورود به صحنهٔ محشر را دارم».
سید بن طاووس چنین آورده است: سپس (بعد از عمرو بن قرظه) جون، غلام ابوذر که برده سیاهی بود، به میدان رفت. حسین (علیه‌السّلام) به او گفت: من به تو اجازه می‌دهم (که از این سرزمین بروی و جان خود را حفظ کنی) تو همراه ما برای عافیت آمدی، پس در گرفتاری ما، خود را مبتلا مساز جون گفت: ‌ای فرزند رسول خدا، آیا سزاوار است که من در زمان خوشی، نان‌خور شما باشم، ولی در سختی‌ها شما را تنها بگذارم؟ به خدا سوگند، که بویم بد، نژادم پست، و رنگم سیاه است؛ پس بر من منت بگذار و مرا به (آسایش جاودان) بهشت برسان تا بدنم خوش‌بو، نژادم شریف و رویم سفید گردد. نه، به خدا سوگند، هرگز از شما جدا نمی‌شوم تا اینکه این خون سیاه با خون شما درآمیزد. سپس به جنگ پرداخت تا به شهادت رسید. رضوان خدا بر او باد.

۳ - پانویس


 
۱. بلاذری، احمد بن‌ یحیی‌، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۸۵.    
۲. بلاذری، احمد بن‌ یحیی‌، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۸۵.    
۳. ابن اعثم، احمد، الفتوح، ج۵، ص۱۰۸.    
۴. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم والملوک، ج۵، ص۴۲۰.    
۵. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، ص۱۱۳.    
۶. شیخ طوسی، محمد بن حسن، رجال طوسی، ص۹۹.    
۷. سید بن طاووس، الملهوف علی قتلی الطفوف، ص۱۶۳.    
۸. خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین، ج۲، ص۲۳.    
۹. ابن نما، جعفر بن محمد، مثیرالاحزان، ص۶۳.    
۱۰. ابن داود حلی، حسن بن علی، رجال ابن داود، ص۶۷.
۱۱. شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۹۳.    
۱۲. ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۲۵۲.    
۱۳. تسمیه من قتل مع الحسین، فصلنامه تراثنا، ش ۲، ۱۴۰۶ق، تحقیق سید محمدرضا حسینی جلالی، ص۲۷.    
۱۴. شیخ طوسی، محمد بن حسن، رجال طوسی، ص۹۹.    
۱۵. ابن اعثم، احمد، الفتوح، ج۵، ص۱۰۸.    
۱۶. بلاذری، احمد بن‌ یحیی‌، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۹۶.    
۱۷. ابن اعثم، احمد، الفتوح، ج۵، ص۱۰۸.    
۱۸. خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین، ج۲، ص۲۳.    


۴ - منبع


پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۷۹۸ - ۷۹۹.






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.